Koekjes als kalender

Onlangs verdiepte ik me in de middeleeuwse keuken van Catalonië, en ontdekte er leuke kerstgebruiken die zelfs nu nog doorwerken. Zo schonk men graag een beker piment, gekruide wijn, en serveerde er opgerolde harde wafeltjes bij, neules. Vergelijk ze maar met de opgerolde vanillewafeltjes die je ook bij ons in deze tijd in de supermarkt kunt kopen. Tegenwoordig worden die neules nog steeds gegeten: men doopt ze met Kerst en Nieuwjaar in een glas lekkere cava (mousserende wijn uit Catalonië).

Aan die neules zit nog een prachtig verhaal vast, dat ik op internet tegenkwam. De kathedraal van Mallorca wordt namelijk in deze tijd ook versierd met neules. Dit zijn dan echter mooie knipselwerkjes van papier, die in de kerk opgehangen worden. Er is echter een duidelijke relatie met de koekjes! In de middeleeuwen waren de enigen die konden lezen en schrijven in veel gevallen de monniken en geestelijken. Toch was het zaak dat ook de leken wisten over hoeveel dagen de vasten moest beginnen, op Aswoensdag. Met dat doel werden in de kerk vanaf Kerst koekjes als een soort mobiel aan de kroonluchters opgehangen. Het aantal neules dat er hing gaf het aantal dagen tot de vasten aan. De neules vormden zo een kalender. Later zijn de opgerolde koekjes steeds vaker vervangen door rondjes van papier, waarin ook steeds vaker kerstfiguren werden uitgesneden. Inmiddels zijn de papieren neules alleen nog maar ter versiering van de kerk in de Kersttijd en het aantal komt allang niet meer overeen met de dagen van Kerst tot de vasten.

De neules zijn als vanillewafeltjes in grote pakken kant-en-klaar te koop en te vullen met allerlei crèmes. In Catalonië wordt er bijvoorbeeld zachte nougat in gestopt. Maar gewoon zoete slagroom is ook lekker. En vergeet dat glas cava niet. Cava is verkrijgbaar bij zowel slijters als supermarkten. Goede merken zijn Freixenet en Codorniu bijvoorbeeld. Staat er Brut op de fles, dan is de wijn erg droog. Neem voor bij de neules liever Seco of Demi-seco. Beide soorten zijn zoet(er) dan Brut.